Koel vraagje (over koelen met ijs)

[Hanfo]

Hoi,

Ik was vandaag bij een jeugd voetbal toernooi aanwezig. Op een asfalt terrein werd zo nu en dan gevoetbald door kinderen die op dat moment vrij hadden van spelen. Een jongetje viel vrij hard met zijn heup op het asfalt en had een behoorlijke blauwe plek. De aanwezige EHBO'er koelde deze plek door er een plastic bekertje met een blok ijs op de plek te houden. Het ijsblok werd zonder doek of kompres op de huis geplaatst. Ik maakte daar een opmerking over en de EHBO'er wist zeker dat dit prima was. Dat deden ze bij de EHBO altijd, er kwam dan een film water tussen het blok ijs en de huid en zo was het ijs altijd 0 graden en geen kans dat het ijs op de huid plakte??? Ik kreeg daarover een discussie maar de man hield bij hoog en laag vol dat het zo goed was. Omdat de discussie eindeloos begon te worden en er geen aandacht meer was voor het slachtoffer en het feit dat de jongen vrij kalmeerde heb ik de discussie beëindigd. Ik was ook aan het twijfelen gebracht. Het was ook verder mijn verantwoordelijkheid niet en mijn kind niet. Het argument van 'plakken' door de hulpverlener deugt niet, op weke delen zoals lippen en tong o.i.d. dan kan ik mij er iets van voorstellen. Ik heb hem nog uitgelegd ever bevriezing, maar hij bleef bij zijn standpunt. Heb ik nu ongelijk? Wat zouden jullie doen? Ik ben wel benieuwd?

[Golly]

Ik heb altijd geleerd dat je bij bevroren objecten (< 0 graden, ijs, coldpack, erwtjes uit de diepvries etc.) een laagje (theedoek/driekanten doek etc.) ertussen moet doen. Bij instant coldpacks is dit echter niet het geval, de temperatuur komt niet  <0 en dan is het koelend effect weer beperkt met een laagje ertussen. Tussenweg is daar dan weer om de instant coldpack in een nat wegwerpwashandje te doen, dit kan bij ijs echter weer niet omdat het water dan ook bevriest.

[oma]

Inderdaad, de blauwe plek komt door bloedende haarvaatjes. Je kan de bloeding beperken door het te koelen. Koelen kan met een natte lap (koud water) of met ijs/bevroren goederen die altijd in een doek moeten worden gewikkeld voor je het op de huid drukt. Je voorkomt er bevriezing mee en het maakt het ook minder pijnlijk voor het slachtoffer.

[Expert]

Je kunt jezelf afvragen wat de rationale is achter koelen.

Zodra je de koude applicatie wegneemt van de huid ontstaat er een reactieve hyperaemie in een gebied dat zich kenmerkt door klassieke ontstekingsverschijnslenen. Dat is de reden waarom men direct aansluitend een drukverband zou moeten aanbrengen, maar ook daarvoor ontbreekt wetenschappelijke onderbouwing. Een drukverband op de heup is trouwens vrij lastig aan te brengen. Verder kun je jezelf afvragen of de koude applicatie voldoende diep in de weefsels doordringt om daar het gewenste effect te bewerkstelligen.Dat koude op de via bepaalde zenuwvezels een effect van pijnverlichting geeft is juist, maar dit effect verdwijnt snel zodra men het koelen stopt.

[helm]

http://www.sportgeneeskunde.com/files/Richtlijn%20'Acute%20inversietrauma%20van%20de%20enkel'.pdf

Koelen, drukverband, hoog houden. Dat het helpt is niet bewezen.

[Hanfo]

Wellicht is mijn vraagstelling in mijn verhaal niet duidelijk. Er wordt direct op de heup gekoeld met een klont ijs in een plastic bekertje. Het ijs wordt zonder tussenkomst van een doek of kompres op de huis geplaatst. Volgens mij is het niet juist om zo te handelen? Ik vraag mij ook af wat jullie zouden doen op het moment dat jij denkt dat een hulpverlener niet volgens de juiste richtlijnen handelt?

[ir. Auditor]

ICE & I.C.E., Koelen & Immobilisatie, Compressie, Elevatie

[ir. Auditor]

Wellicht is mijn vraagstelling in mijn verhaal niet duidelijk. Er wordt direct op de heup gekoeld met een klont ijs in een plastic bekertje. Het ijs wordt zonder tussenkomst van een doek of kompres op de huis geplaatst. Volgens mij is het niet juist om zo te handelen? Ik vraag mij ook af wat jullie zouden doen op het moment dat jij denkt dat een hulpverlener niet volgens de juiste richtlijnen handelt?

Hangt denk ik weer heel erg af van hoe groot het stuk ijs is, waren het 2 ijsblokjes uit de vriezer of was het een brok ijs van 10x10x10 cm....

Verder hangt het er heel erg vanaf hoe je het brengt. De manier van communiceren is enorm belangrijk. De zin "niet volgens de juiste richtlijnen" vind ik erg gevaarlijk. Want dan zit je al snel in de discussie, wat nou precies de juiste richtlijnen zijn en voor je het weet zit je in een Oranje Kruis versus Rode Kruis discussie.
Het feit dat jullie voor de ogen van het slachtoffer een discussie hadden was enorm slecht. Dat is van jullie beide niet professioneel.

In dit geval had ik wanneer het een klein stukje ijs was er niet zo heel veel mee gedaan. Zolang de hulpverlener het nog prima zelf in zijn handen vast kan houden zal de kou op het letsel ook wel mee vallen.
Wanneer het een groot stuk ijs was zou ik gewoon even hulp aangeboden hebben en iets in de zin van: "Goh heb je even een doek nodig om er tussen te doen? Asjeblieft hier heb je er een." Met de goede intonatie, vriendelijk maar doortastend en overtuigend, gaan de meeste dan wel mee. Eventueel had je je ook tegen het slachtoffer kunnen richten en vragen "Is dat niet een beetje te koud? Zullen we er even een doekje tussen doen?"

Je kunt het daarna altijd als het slachtoffer weer weg is even onder 4 ogen met de EHBO'er bespreken. Waarschijnlijk heeft hij zich nu enorm aangevallen gevoeld waardoor je eigenlijk bij voorbaat hem al niet meer kon overtuigen.

Je wilt ook niet weten hoe vaak mensen zich goedbedoeld beginnen te bemoeien met je handelen. Soms zeggen ze iets slims, maar vaak is het ook echt onzin waar omstanders mee komen.
Zelf ga ik ook absoluut niet met die omstanders in discussie, ik bedank ze vriendelijk voor hun input maar geef aan dat ik de boel onder controle heb en het wel zal laten weten als ik hulp nodig heb. Als ze willen weten waarom ik iets op een bepaalde manier doe mogen ze achteraf wel even komen kletsen, maar niet terwijl ik bezig ben, dan gaat het slachtoffer voor.

[helm]

Wellicht is mijn vraagstelling in mijn verhaal niet duidelijk. Er wordt direct op de heup gekoeld met een klont ijs in een plastic bekertje. Het ijs wordt zonder tussenkomst van een doek of kompres op de huis geplaatst. Volgens mij is het niet juist om zo te handelen? Ik vraag mij ook af wat jullie zouden doen op het moment dat jij denkt dat een hulpverlener niet volgens de juiste richtlijnen handelt?

Oma heeft je al antwoord gegeven; er moet een doek tussen.
Geen ijs direct op de huid.

[Hanfo]

Bedankt voor je input, hier kan ik wat mee.

Hangt denk ik weer heel erg af van hoe groot het stuk ijs is, waren het 2 ijsblokjes uit de vriezer of was het een brok ijs van 10x10x10 cm....

Het was een blok ijs in een standaard plastic drinkbeker. De hulpverlener hield deze niet vast maar klemde dat tussen de pijp van de broek en liet de jongen dat vasthouden. Broek zat dus tussen hand en ijsbeker.

Verder hangt het er heel erg vanaf hoe je het brengt. De manier van communiceren is enorm belangrijk. De zin "niet volgens de juiste richtlijnen" vind ik erg gevaarlijk. Want dan zit je al snel in de discussie, wat nou precies de juiste richtlijnen zijn en voor je het weet zit je in een Oranje Kruis versus Rode Kruis discussie.
Het feit dat jullie voor de ogen van het slachtoffer een discussie hadden was enorm slecht. Dat is van jullie beide niet professioneel.

Aan de ene kant heb je gelijk maar aan de andere kant indien iemand door verkeerd handelen letsel van een slachtoffer verergerd, wat dan?
Oranje of rode kruis discussie, is daar een verschil van opvatting. Richtlijnen kun je in dit geval gewoon lezen als 'handelingen of procedure'.
Verder heb ik ook boven aangegeven dat ikzelf de discussie heb afgekapt omdat dit idd dreigde. Bovedien begonnen enkele moeders zich ermee te bemoeien die mij weer gelijk gaven. Kortom chaos lag op de loer.

In dit geval had ik wanneer het een klein stukje ijs was er niet zo heel veel mee gedaan. Zolang de hulpverlener het nog prima zelf in zijn handen vast kan houden zal de kou op het letsel ook wel mee vallen.
Wanneer het een groot stuk ijs was zou ik gewoon even hulp aangeboden hebben en iets in de zin van: "Goh heb je even een doek nodig om er tussen te doen? Asjeblieft hier heb je er een." Met de goede intonatie, vriendelijk maar doortastend en overtuigend, gaan de meeste dan wel mee. Eventueel had je je ook tegen het slachtoffer kunnen richten en vragen "Is dat niet een beetje te koud? Zullen we er even een doekje tussen doen?"

Heb ik in eerste instantie ook gedaan, helaas zonder resultaat, de man was al gelijk overtuigd van zijn gelijk.

Je kunt het daarna altijd als het slachtoffer weer weg is even onder 4 ogen met de EHBO'er bespreken. Waarschijnlijk heeft hij zich nu enorm aangevallen gevoeld waardoor je eigenlijk bij voorbaat hem al niet meer kon overtuigen.

Dat hij zich enorm aangevallen voelde zou een probleem van de man zelf zijn, bovendien is dit jouw oordeel m.b.t. de man. Ik oordeel daar verder niet over wat die indruk maakte hij niet op mij en bovendien heb ik hem dat niet gevraagd of dat zo was.

Je wilt ook niet weten hoe vaak mensen zich goedbedoeld beginnen te bemoeien met je handelen. Soms zeggen ze iets slims, maar vaak is het ook echt onzin waar omstanders mee komen.
Zelf ga ik ook absoluut niet met die omstanders in discussie, ik bedank ze vriendelijk voor hun input maar geef aan dat ik de boel onder controle heb en het wel zal laten weten als ik hulp nodig heb. Als ze willen weten waarom ik iets op een bepaalde manier doe mogen ze achteraf wel even komen kletsen, maar niet terwijl ik bezig ben, dan gaat het slachtoffer voor.

Ik kan je hierin geheel gelijk geven, maar ondanks dat, kan het altijd zijn dat je onbedoeld 'verkeerd' handelt. In mijn geval betwijfel ik of dit wel goed opgeleide hulpverleners waren of mensen die graag met pleisters plakken in een EHBO shirt. Gezien het handelen en de wijze waarop ze daarna een schaafwondje behandelde heb ik ernstig mijn twijfels. Ik heb het verder van mij afgeschud en duidelijk tegen de betrokken gezegd dat het uiteindelijk niet mijn verantwoordelijkheid is.